Hoe jij je creativiteit kunt ontdekken
Mythes over creativiteit ontkracht
Veel mensen voelen een sterk verlangen om creatiever te zijn, maar weten niet waar te beginnen. Ze lopen vast in overtuigingen zoals “ik ben niet creatief genoeg,” of “ik moet het meteen goed doen,” wat hen belemmert om die eerste stap te zetten. Misschien weet je zelfs niet welke creatieve activiteit je zou willen proberen. Herkenbaar? In deze blog duiken we in enkele van de meest voorkomende mythes over creativiteit en laat ik zien hoe je, vandaag nog, meer creativiteit in je leven kunt toelaten.
Maar voor ik daarmee begin, stel ik je eerst deze vraag:
Wanneer leerde jij dat je niet creatief (genoeg) was?
Bij mij was het aan het begin van de basisschool. Dat gebeurt natuurlijk niet door één moment, maar door een opeenstapeling van (impliciete) boodschappen. Zo weet ik nog dat ik niet zo netjes binnen de lijntjes kleurde als de andere meisjes. En dat ik het voorbeeld van de juf van het Moederdag cadeau niet hetzelfde nadeed. Creativiteit betekende dus voor mij dat je “mooi” en “netjes” kon tekenen en knutselen. En gezien het vak ‘handarbeid’ niet mijn sterkste kant was, begon ik langzaam te geloven dat ik niet creatief was.
Wat ik je wil laten weten met deze anekdote, is dat jouw overtuigingen over creativiteit ergens vandaan komen. Velen van ons hebben een verstoord beeld van wát creativiteit eigenlijk is en voor wie dat is weggelegd. En deze overtuigingen kunnen je creativiteit onterecht beperken. Laten we eens een kijkje nemen naar wat de meest hardnekkige mythes zijn over creativiteit.
Een paar hardnekkige mythes
#1: Creativiteit is voor the lucky few
Veel van ons hebben een specifiek beeld gekregen van creativiteit. Alsof het een bijzonder, misschien bijna genetisch talent is die je hebt of niet. En als je dit aangeboren talent niet bezit, dan ben je dus ‘niet-creatief’. Jammer, maar helaas!
#2: Creativiteit doe je alleen
Dit beeld van de creative genius gaat ook gepaard met het idee dat je het meest creatief bent terwijl je helemaal alleen bent, afgezonderd van de wereld. Je hebt geen hulp van anderen nodig. Nee, je werkt in je eentje op je zolderkamer aan je nieuwe boek of de ontdekking van de zwaartekracht.
#3: Creativiteit moet een doel dienen (het liefst geld of productiviteit)
Ook als je geen creative genius bent, maar je bent wel ‘creatief’ dan moet dit een doel dienen. Je bent muzikant en probeert daar je geld mee te verdienen. Je bent pas écht schrijver als je ook gepubliceerd wordt of journalistieke klussen krijgt. Anders is het een ‘hobby-tje’ en dat is van mindere waarde. (Maar natuurlijk wel fijn als het je helpt om de volgende dag weer een goede werknemer te zijn!)
#4: Creativiteit is voor chaotische mensen
We hebben het idee dat creatieve mensen van zichzelf een tikje chaotisch zijn. Je weet wel, het type dat hun sleutel zoekt terwijl ze die in hun hand hebben. Als je daarentegen helemaal dol bent op spreadsheets en je kledingkast op kleur hebt geordend, dan kun je niet echt creatief zijn.
#5: Creativiteit is spontaan
Creativiteit en structuur vinden we vaak geen logische combinatie. Creativiteit moet spontaan gebeuren: op een willekeurig moment van de dag krijg je die briljante ingeving. Je kunt dus ook maar het beste wachten tot je ‘inspiratie’ voelt.
#6: Creativiteit heeft een specifieke vorm
Bij creativiteit hebben we vaak specifieke vormen en beroepen in ons hoofd. Zoals een roman schrijven, een schilderij maken of ‘goed’ kunnen tekenen. We denken misschien aan beroepen zoals dansers, muzikanten of architecten.
De mythes ontkracht
Elk van deze bovenstaande mythes is niet waar. Toch geloofde ik ze ooit allemaal. Tot gebeurtenissen, keuzes en ervaringen in mijn leven mij het tegendeel lieten zien. Ondanks dat ik nooit geloofde dat ik creatief was, werd ik theaterdocent/maker en maakte ik ongelooflijk creatieve voorstellingen. Dat deed ik samen mét anderen, van wie sommigen aanvankelijk dachten dat ze niet ‘goed’ konden acteren en uiteindelijk de sterren van de hemel speelden. Ik ontdekte dat ik mijn voorkeur voor structuur juist kon inzetten om grotere creativiteit te bereiken: voor mezelf als maker én voor mijn spelers. En ik ontdekte dat creativiteit niet alleen ‘spontaan’ kwam en dat ik er dus niet op hoefde te wachten, maar dat inspiratie overal om ons heen voor het oprapen ligt. Ook merk ik dat ‘geld’ of ‘productiviteit’ juist belemmerende factoren zijn voor creativiteit: ik ben het meest creatief als ik vrijheid voel om te experimenteren.
En langzamerhand begin ik te ontdekken dat creativiteit in elk aspect van het leven zit, niet alleen in activiteiten (van koken tot aan sport tot aan ‘traditioneel’ creatieve bezigheden), maar ook in hóe we in het leven staan. Creativiteit begint voor mij met spelen, en deze speelse houding kun je overal in meenemen.
Creativiteit is vooral iets wat je moet doen. Stoppen met denken, het doel dat je bedacht voor jezelf loslaten, en in het ‘nu’ gaan spelen met wat er is. En dat kan op elk vlak: van de maaltijd die je dit weekend gaat koken, tot de verjaardag of werkborrel waar je tegenop ziet leuk maken voor jezelf met een creatieve twist (zoals zo vaak mogelijk ‘roze slingers’ verwerken in je gesprekken), tot weer eens gaan spelen zoals je deed toen je kind was.
Reflectie en doe-tip
Reflectie en doe-tip
- Welke dingen vond jij leuk om te doen als kind? Waar kon je jezelf in verliezen, hoe speelde je, waar had je plezier in? Maak een lijstje (bijv. knikkeren, verstoppertje, lego, toneelstukjes spelen, verhalen verzinnen, rolschaatsen, etc.)
- Kies één ding van je lijstje dat je deze week gaat doen. Je kunt het letterlijk doen of aangepast naar deze (leef)tijd: hutten bouwen wordt bijvoorbeeld een meubel maken. Schroom niet om een vriend(in) te vragen om lekker samen te gaan spelen, waarom niet?!
Meer leren?
Meer leren?
Wil je een weekend lang je creativiteit laten stromen in een omgeving waarin het gaat om spelen en genieten in plaats van ‘het goed doen’? Lees verder bij theater retraite, om te kijken of het iets voor je is.